FORMAT - Formatowanie dysku

Polecenie FORMAT jest poleceniem . Służy do przygotowania dyskietek (dysku stałego) do użycia przez system operacyjny. Na dyskietce tworzą się sektory i ścieżki. Dysk HD 18 sektorów i 80 ścieżek , na jednej ścieżce w jednym sektorze można zapisać 512 bajtów czyli na dyskietce w sumie mamy 2*512*80*18= 1024*1440=1kB*1440=1,44MB  FORMAT oznacza na dysku wadliwe ścieżki, inicjalizuje pewne obszary używane przez system. Wadliwe ścieżki są oznaczane podczas formatowania po to, aby później nie były wykorzystywane do zapisu danych. Z dyskietki uprzednio zapisanej i ponownie sformatowanej tracone są wszystkie dane.

Polecenie FORMAT można podawać z szeregiem parametrów:

/v - parametr ten umożliwia nadanie nazwy (do 11 znaków) formatowanej dyskietce, zwanej etykieta,

PRZYKŁAD

FORMAT b:/s

takie polecenie spowoduje sformatowanie dysku umieszczonego w napędzie B i przeniesienie zbiorów systemowych na nowo sformatowaną dyskietkę.

LABEL Nadanie etykiety dyskowi

Nadaje (lub usuwa) nazwę dyskowi; nazwa nie może zawierać więcej niż 11 znaków:

Składnia:

LABEL [d:] [nazwa]

Wywołanie polecenia bez parametrów u umożliwia usuniecie nazwy dysku

Wyświetlanie nazwy dysku

Pokazuje aktualna nazwę dysku (etykietę).

Składnia:

YOL [d:]

DIR (directory - katalog) Wyświetlanie zawartości katalogu

Polecenie DIR jest poleceniem rezydentnym. Służy do wyświetlania zawartości katalogów, wyszukiwania pojedynczych zbiorów lub też grup zbiorów. Oprócz nazw wyświetlane są data, czas utworzenia zbioru oraz rozmiar zbioru. Jeżeli nazwa jest nazwa podkatalogu to wyświetlany jest przy niej napis <DIR>. Polecenie to nie wyświetla nazw plików mających atrybut HIDDEN (ukryty). Polecenie to może mieć dwa parametry:

/p - parametr ten powoduje wstrzymanie wyświetlania co jeden ekran przy większej ilości zbiorów. Wznowienie wyświetlania następuje po naciśnięciu dowolnego klawisza.

/w - parametr ten powoduje wyświetlenie wierszami tylko nazw zbiorów.

PRZYKŁAD

DIR b:

spowoduje wyświetlenie bieżącego katalogu znajdującego się w napędzie b:

DIR C:\GRY

spowoduje wyświetlenie zawartości katalogu GRY znajdującego się w napędzie C:

DIR C: *.TXT /p

spowoduje wyświetlenie wszystkich nazw mających rozszerzenie .TXT z katalogu bieżącego w napędzie C:, z tym że w przypadku gdy nazwy nie mieszczą się na jednym ekranie, wyświetlanie zostanie wstrzymane do naciśnięcia dowolnego klawisza.

MkDir lub MD Utworzenie nowego podkatalogu

PRZYKŁAD

MD dane

powoduje utworzenie podkatalogu "dane" w katalogu bieżącym w napędzie bieżącym.

MKDIR C:\GRY\KQ

powoduje utworzenie w napędzie C w podkatalogu GRY nowego podkatalogu o nazwie KQ.

UWAGA !!! katalog GRY musi już istnieć

RMDIR lub RD Usunięcie podkatalogu

UWAGA! Nie jest możliwe usunięcie katalogu głównego ani katalogu zawierającego zbiory, będące nawet zbiorami pustymi. Nazwa podkatalogu musi być nazwą jednoznaczną.

PRZYKŁAD

RMDIR a:\GRY\KQ

spowoduje usuniecie podkatalogu KQ z podkatalogu GRY znajdującego się w napędzie A.

RMDIR PAS

spowoduje usuniecie z dysku bieżącego katalogu PAS, o ile katalog ten jest katalogiem pustym.

Polecenia zarządzające plikami i katalogami

ChDir lub CD Zmiana katalogu bieżącego

Jest to polecenie rezydentne. Wymaga podania nazwy jednoznacznej katalogu lub ścieżki dostępu do podkatalogu.

PRZYKŁAD

CD\

powoduje przejście do podkatalogu głównego w napędzie bieżącym.

CD a:\

wymusza przejście do podkatalogu głównego w napędzie A

CD..

wymusza przejście do katalogu nadrzędnego

DEL lub ERASE Usuwanie plików

>Polecenie rezydentne. Można kasować pojedynczy zbiór lub grupę zbiorów jeśli podamy nazwę niejednoznaczna. Polecenie nie usuwa plików mających atrybut READ ONLY (tylko do odczytu).

PRZYKŁAD

DEL teksty.txt

usunięcie pliku o nazwie podstawowej teksty.txt z katalogu bieżącego w napędzie bieżącym.

DEL a:*.*

usunięcie wszystkich plików z katalogu bieżącego napędu A.

RENAME lub REN Zmiana nazwy

Jest to polecenie rezydentne. Wymaga podania dwóch nazw. Nazwa pierwsza jest zastępowana druga. Można stosować nazwy niejednoznaczne. Pierwsza nazwa może być poprzedzona ścieżką dostępu, zaś druga musi być tylko nazwa pliku.

PRZYKŁAD

REN A: teksty.txt letter.txt

spowoduje to zmianę nazwy teksty.txt znajdującego się w katalogu bieżącym napędu A na nazwę letter.txt.

REN *.txt *.ccc

zmiana grupy nazw o rozszerzeniu txt na rozszerzenie CCC w katalogu bieżącym dysku bieżącego.

REN *.txt a.CCC

podczas wykonywania tego polecenia może dojść do błędu w przypadku, gdy w katalogu bieżącym jest więcej nazw o rozszerzeniu txt. System nie dopuści do umieszczenia w tym samym katalogu drugiej nazwy a.CCC.

ATTRIB Definiowanie atrybutów plików

Pozwala modyfikować i wyświetlać informacje o atrybutach zbiorów.

Składnia:

ATTRIB [+/- R] [+/- A] [+/- S] [+/- H] [d:] [ścieżka] plik [/S]

Możliwe są nastąpujące opcje:

+R Nadaje atrybut "plik tylko do odczytu"

-R Wyłącza atrybut "plik tylko do odczytu"

+A Nadaje atrybut archiwizacji

-A Wyłącza atrybut archiwizacji

+S Nadaje atrybut "plik systemowy"

-S Wyłącza atrybut "plik systemowy"

+H Nadaje atrybut "plik ukryty"

-H Wyłącza atrybut "plik ukryty"

/S Rozciąga działanie polecenia na podkatalogi

COPY (ang. Kopiuj)

Jest to polecenie rezydentne. Pozwala skopiować (powielić) zawartość pliku w inne miejsce. Po skopiowaniu zbiory są identyczne. Polecenie to pozwala też na połączenie zawartości kilku plików w jeden plik.

PRZYKŁAD

COPY teksty.txt a:\dane

powoduje skopiowanie zbioru teksty.txt znajdującego się w katalogu bieżącym napędu bieżącego do katalogu dane w napędzie A.

COPY \*.txt A:\zbiorczy

skopiowanie wszystkich plików o rozszerzeniu txt znajdującego się w katalogu głównym napędu bieżącego do podkatalogu "zbiorczy" znajdującego się w napędzie A. W przypadku, gdy nie ma takiego podkatalogu, wszystkie pliki zostaną połączone w jeden i umieszczone w pliku o nazwie zbiorczy w katalogu głównym napędu A.

XCOPY Rozszerzone kopiowanie plików

Polecenie służy do wykonywania selektywnego kopiowania plików; nie można za jego pomocą kopiować plików ukrytych ani systemowych. Źródłem plików może być dysk lub katalog.Przy konfiguracjach z jednym napędem dyskowym wygodniejsze jest polecenie XCOPY, które jest poleceniem nierezydentnym. Polecenie COPY podczas kopiowania grupy plików kopiuje je pojedynczo, natomiast XCOPY najpierw wczytuje pliki do pamięci komputera, a następnie umieszcza je w pamięci masowej.

Składnia:

XCOPY [d:] [ścieżka] [plik] [d:] [ścieżka][plik] [/opcje]

Dopuszczalne są następujące opcje, kumulujące się:

/A - Kopiuje tylko pliki z ustawionym atrybutem archiwowania; sam atrybut pliku nie jest zmieniany.

/D:data - Kopiuje pliki o późniejszej dacie niż podana.

/E - Kopiuje wszystkie podkatalogi źródła, nawet jeśli są puste. Katalogi nie istniejące na dysku przeznaczenia są tworzone. Opcja powinna być stosowana z opcja /S.

/M - Podobna do opcji /A, ale atrybut archiwowania powinien być wyzerowany. Opcja pozwala na korzystanie z polecenia XCOPY zamiast BACKUP w celu wykonania ograniczonej operacji archiwowania.

/P - Wymaga potwierdzenia kopiowania każdego pliku.

/S - Kopiuje wszystkie podkatalogi źródła, pod warunkiem, że nie są puste. Katalogi nie istniejące na dysku przeznaczenia są tworzone.

/Y - Sprawdza poprawność zapisu każdego pliku.

/W - Zatrzymuje operacje w celu włożenia dyskietki do stacji.

DISKCOPY Kopiowanie dyskietek

Dyskietka źródłowa jest kopiowana na dyskietkę wynikowa; ta ostatnia jest w razie potrzeby formatowana.

Składnia:

DISKCOPY [d1: [d2:]] [/1] [/V]

Opcja/1 pozwala na skopiowanie tylko pierwszej strony dyskietki. Opcja /V służy do sprawdzenia, czy kopiowanie przebiegło poprawnie.

EDIT - Edytor systemowy

Edytor plików tekstowych ASCII.

Składnia:

EDIT [d:] [ścieżka] plik [opcje]

Dopuszczalne są następujące opcje:

/B - Pozwala na korzystanie z monitora monochromatycznego przy kolorowej karcie graficznej.

/G - Ułatwia odświeżanie ekranu monitora karty CGA.

/H - Wybiera największa rozdzielczość ekranu.

TYPE Wyświetlenie zawartości zbioru

Jest to polecenie rezydentne. Wymaga jednoznacznej nazwy zbioru. W przypadku dużych zbiorów konieczne jest stosowanie filtru MORE wstrzymującego wyświetlanie po wypełnieniu ekranu do chwili naciśnięcia dowolnego klawisza. MORE jest programem, a zatem należy zadbać o to, aby był on ?widziany przez system w momencie jego uruchomienia. Polecenie TYPE stosuje się jedynie do plików zawierających informację tekstowa.

PRZYKŁAD

TYPE C:\WINDOWS\config.txt

spowoduje wyświetlenie informacji zawartej w zbiorze config.txt znajdującego się w katalogu WINDOWS w napędzie C.

TYPE C:\WINDOWS\config.txt MORE

jak wyżej, z tym że wyświetlanie będzie wstrzymywane po wypełnieniu ekranu do chwili naciśnięcia dowolnego klawisza.

DISKCOMP - Porównanie dyskietek

Umożliwia porównanie, sektor po sektorze, zawartości dwóch dyskietek tego samego typu.

Składnia:

DISKCOMP [dl: [d2:]] [/l] [/8]

Dostępne opcje:

/l Porównuje tylko pierwsza stronę dyskietki.

/8 Porównuje tylko 8 pierwszych sektorów każdej ścieżki.

COMP - Porównanie plików

Składnia:

COMP [d:] [ścieżka] [plik] [d:] [ścieżka] [plik] [opcje]

/D Pokazuje różnice między plikami w formie dziesiętnej.

/A Pokazuje różnice miedzy plikami w formie ASCII.

/L Pokazuje numery różniących się wierszy.

/N=n Porównuje jedynie zadaną liczbę wierszy.

/C Nie odróżnia liter małych i dużych.

FC-Porównanie plików

Porównuje pliki tekstowe ASCII lub binarne i pokazuje ich różnice, podając pozycje w pliku i różniące się bajty.

Składnia:

FC [opcje] [d:][ścieżka][plik] [d:][ścieżka][plik]

Dopuszczalne są następujące opcje:

/L - Porównanie plików ASCII.

/B - Porównanie plików binarnych.

/A - Pokazuje tylko pierwszy i ostatni wiersz różnicy.

/C - Nie odróżnia dużych i małych liter.

/LBnn - Korzysta z bufora pamięciowego nn wierszy. Jeśli bufor jest pełny, to porównywanie jest przerywane.

/N - Pokazuje numery wierszy (dla plików ASCII).

/T - Nie zamienia znaków tabulatora na spacje (domyślnie zamienia znak tabulatora na 8 spacji).

/W - Grupa znaków tabulatora jest zamieniana na jeden znak spacji; spacje na początku wiersza są pomijane.

/nnn - Liczba wierszy, które powinny być identyczne, aby były uważane za grupę.

FIND - Poszukiwanie ciągu znaków w plikach

Poszukuje łańcucha znaków we wskazanym pliku (plikach); poszukiwany plik powinien być umieszczony w wierszu poleceń w cudzysłowie.

Składnia:

FIND [/V][/C][/N]][/I] "ciąg znaków" [[d:][ścieżka] plik] [...]

Dopuszczalne są następujące opcje:

/V - Pokazuje numery wierszy niezawierajacych poszukiwanego ciągu znaków.

/C - Pokazuje wyłącznie numery wierszy niezawierajacych poszukiwanego ciągu znaków.

/N - Pokazuje numery wierszy na początku.

/I - Nie odróżnia liter dużych i małych.

SORT - Sortowanie danych

Jest to filtr dokonujący operacji sortowania zawartości pliku lub danych pochodzących z innego polecenia DOS-u.

Składnia:

polecenie | SORT [opcje] < plik źródłowy

SORT [opcje] < plik źródłowy

SORT [opcje] < plik źródłowy > plik przeznaczenia

Dopuszczalne są następujące opcje:

/R - Odwraca porządek sortowania (malejący, zamiast wzrastającego).

+n - Podaje numer kolumny, od której zaczyna się sortowanie.

FOR - Powtarzanie poleceń

Wykorzystywane w plikach wsadowych. Podstawia kolejne wartości z listy do podanej zmiennej i za każdym razem wykonuje podane polecenie. To polecenie także może zawierać polecenie FOR.

Skladnia:

FOR [%]%zmienna IN (lista) Do polecenie

Pierwszy znak % jest używany w tym przypadku, gdy pętla FOR jest stosowana w pliku wsadowym; przy wywołaniu polecenia z klawiatury nie jest stosowany.

IF - Warunkowe wykonanie polecenia

Umożliwia warunkowe wykonanie polecenia. Stosowane w plikach wsadowych *.BAT.

Składnia:

IF [NOT] ERRORLEYEL n polecenie lub

IF [NOT] ciąg1-=ciąg2 lub

IF [NOT] EXIST [d:][ścieżka] plik polecenie

Dopuszczalne są następujące opcje:

/[NOT] - Odwraca sens warunku.

ERRORLEYEL n - Wykonuje polecenie, jeśli zmienna ERRORLEYEL ma wartość co najmniej równa n. Jeśli potrzeba wykonać kilka testów, to należy zaczynać od największej wartości n.

ciagl==ciag2 - Polecenie jest wykonywane, gdy dwa ciągi znaków są identyczne.

EXIST - Polecenie jest wykonywane, jeśli istnieje wskazany plik.

GOTO - Skok do etykiety

Służy do wykonania skoku do podanej etykiety.

Składnia:

GOTO [[:] etykieta]

W razie braku etykiety w poleceniu operacja jest przerwana. Jedynym dopuszczalnym separatorem w poleceniu jest spacja.

Polecenie wykonuje skok do etykiety Help, jeśli plik został wywołany z opcją /H.Stosowane tylko w plikach wsadowych z rozszerzeniem.

CALL - Wywołanie pliku wsadowego

To polecenie pozwala na wywołanie pliku wsadowego z innego pliku wsadowego, a potem na powrót do tego pierwszego. Plik może wywoływać sam siebie.

Składnia:

CALL [d:] [ścieżka] plik [lista parametrów]

CHOICE Polecenie wyboru

Składnia:

CHOICE [/C[:]klawisze][/N][/S][/T[:]c,m][tekst]

Parametry:

tekst
Informacja, która będzie wyświetlana przy żądaniu wybrania opcji w czasie działania pliku wsadowego. Stosowanie nawiasów jest niezbędne tylko w przypadku gdy pojawi się znak / umieszczony jako tekst (w tekście informacji). W przypadku gdy tekst informacyjny nie będzie podany, polecenie CHOICE wyświetli tylko pytanie wyboru. Możliwe opcje:

/C[:]klawisze
Definiuje klawisze dopuszczalne przy wybieraniu opcji z menu. Są one wyświetlane w nawiasach kwadratowych "[]", oddzielone przecinkami wraz ze znakiem zapytania na końcu. Jeżli opcja /C nie została umieszczona to polecenie CHOICE stosuje standardowo dwa stany logiczne YN (Yes.No).

/N - Ukrycie pytania o wybór (wraz z dopuszczalnymi klawiszami) opcji. Jednakże informacja tekstowa pozostaje.

/S - Rozróżnianie małych i dużych znaków.

/T [:]c,nn
Pytanie o wybór będzie wyświetlane przez pewien czas, po którym polecenie CHOICE automatycznie będzie kontynuowało działanie pliku wsadowego z opcja podane w poleceniu jako standardowa. Przy czym: c - symbol klawisza przyjętego jako standard, nn - czas (podany w sekundach) na jaki będzie wstrzymane działanie pliku.

HELP - Pomocnik DOS-u

Pozwala otrzymać pomoc na temat poleceń DOS-u. Korzysta ono z zawartości pliku DOSSHELL.HLP.

Składnia:

HELP [polecenie]

Podanie polecenia bez opcji powoduje wyświetlenie informacji na temat wszystkich poleceń.

DATA - Zarządzanie datą systemu

Służy do wyświetlania i modyfikacji daty przechowywanej w pamięci CMOS komputera.

Składnia:

DATA [data]

Ćwiczenie 1. Kopiowanie plików (przeczytaj najpierw treść ćw. 2)

Utwórz katalog o nazwie <klasa_5c> utwórz w nim katalog o nazwie <imię_nr_w_dzienniku>
utwórz w nim 6 podkatalogów o nazwach <1>, <2>, <3>, <4>, <5>, <odp> do katalogów skopiuj następujące plik
 do katalogu <1> - skopiuj 5 plików z nazwą zaczynającą się na literę a
 do katalogu <2> - skopiuj 5 plików z nazwą w której na drugim miejscu znajduje się litera c
 do katalogu <3> - skopiuj 5 plików z rozszerzeniem txt
 do katalogu <4> - skopiuj 5 plików z rozszerzeniem zaczynającą się na literę e oraz nazwą zaczynającą się na literę s
 do katalogu <5> - skopiuj 5 plików z nazwą w której na drugim miejscu znajduje się litera u oraz rozszerzeniem bat

Ćwiczenie 2. Tworzenie pliku

Stwórz plik o nazwie odp.txt w katalogu <odp> wpisz w nim wszystkie komendy jakie użyłeś podczas wykonywania ćw. 1, oraz pozostałych.
np instrukcja copy - pełna ścieżka  copy c:\auto.bat a:\.
zapisz w powyższym pliku komendy:
kasującą wszystkie pliki z rozszerzeniem exe
kasującą wszystkie pliki z nazwą zaczynającą sie na literę a i z rozszerzeniem z literą t na ostatnim miejscu

Ćwiczenie 3. Sprawdź podstawowe komendy DOS -a. ( polecenia wewnętrzne interpretowane przez command.com)

CLS - czyść ekran,
VER - podaje wersę DOS'a,
DATE - ustawienie bieżącej daty,
TIME - ustawienie bieżącego czasu,
EXIT - wyjście,
C: (D:) (A:) - zmiana dysku bieżącego.[1]

Ćwiczenie 4. Praca z katalogami w systemie DOS , polecenia: DIR, MD, RD, CD, TREE.

DIR - listowanie zawartości katalogu,
DIR / W - listowanie zawartości katalogu, opcja W wyświetlenie w pięciu kolumnach,
DIR / P / S opcja P z podziałem na ekrany, opcja S wszystkie katalogi,
DIR /B/O>C:\plik.txt kopiuje zawartość danego katalogu do pliku plik.txt
MD - tworzenie katalogu,
RD - usuwanie katalogu,
TREE - drzewo katalogów,
CD - zmiana katalogu, (CD.. - zmiana katalogu, przejście jeden poziom wyżej)[1]

Ćwiczenie 5. Praca z plikami, polecenia : TYPE, PRINT, REN, DEL, 

TYPE - wyświetlanie zawartości plików,
PRINT - tworzenie kolejki do drukowania i drukowanie,
REN ( RENAME ) - zmiana nazwy pliku,
DEL - usuwanie pliku,[1]

Wykorzystując polecenie edit zmień w pliku MSDOS.SYS w sekcji [Options] wiersz BootGUI=1
Wykorzystując polecenie attrib nadaj plikowi MSDOS.SYS atrybuty SHR
Utwórz plik C:\plik1.txt którego zawartość będzie zawierać zawartość katalogu głównego c:\
Skopiuj zawartość pliku autoexec.bat do nowego pliku auto.bat i porównaj dwa pliki za pomoca polecenia Fc
Wykorzystaj polecenie xcopy 32 do utworzenia kopii wszystkich plików systemowych .sys do katalogu d:\kopia
( xcopy32 /h/s c:\*.sys d:\kopia )
Parametry /h i /s, spowodują, że skopiowane zostaną również pliki o atrybucie ukryty, systemowy z rozszerzeniem sys, z uwzględnieniem podkatalogów dysku c:\.
skopiuj pliki autoexec.bat, config.sys do katalogu c:\roboczy
przejdź do katalogu Moje Dokumenty i zapisz jego zawartość do pliku c:\roboczy\mojedok.txt[1]

Ćwiczenie 7. Przygotowanie dyskietki do pracy , polecenia: VOL, FORMAT, LABEL, CHKDSK.

Sformatuj dyskietkę 3,5" oraz nadaj jej etykietę systemy
utwórz plik a:\info.txt zawierający informacje o dyskietce ( program CHKDSK, VOL) oraz nadaj mu atrybut ukryty
przenieś pliki systemowe na dyskietkę [1]

Ćwiczenie 8. Rozpakowywanie plików skompresowanych cab

skopiuj plik rb001.cab lub rb002.cab (c:\Windowc\Sysbckup ) do katalogu c:\roboczy
rozpakuj plik skompresowany do katalogu c:\roboczy wykorzystując program extract.exe [1]

Ćwiczenie 9. Praca w trybie MS-DOS -sesja Windows

utwórz na pulpicie plik o nazwie plik.bat. , który wyświetli aktualny czas, datę i zawartość katalogu c:\windows strona po stronie
zmień rozmiar okna poprzez zmianę wyświetlanej czcionki, a następnie przełącz w tryb pełnoekranowy
dokonaj zmian na karcie właściwości tak, aby program uruchamiał się w trybie DOS ( zamyka Windows) [1]

Dla każdego polecenia można także podać pewne parametry dodatkowe kierujące wyniki wykonywanych poleceń w inną stronę (tzn. nie na ekran) lub dokonujące na nich dodatkowe operacje, oto postać tych parametrów:
> nazwa_pliku - powoduje wpisanie wyników do pliku o nazwie nazwa_pliku; 
>> nazwa pliku - działa jak wyżej, ale wyniki te zostają dopisane na końcu pliku; 
< nazwa pliku - czytanie danych dla polecenia następuje z pliku zamiast z klawiautry; 
Program1 | Program2 - złożenie programów w tzw. potok (za pomocą operatora | - pipeline), tzn. wyniki jednego programu są danymi dla drugiego[1]