Schemat blokowy (ang. block diagram) - jest narzędziem nakierowanym na prezentację kolejnych czynności w projektowanym algorytmie. Realizowane jako diagram, na którym procedura, system albo program komputerowy są reprezentowane przez opisane figury geometryczne, połączone liniami zgodnie z kolejnością wykonywania czynności wynikających z przyjętego algorytmu rozwiązania zadania.

Cechuje je:

  • prosta zasada budowy,
  • elastyczność zapisów,
  • możliwość zapisu z użyciem składu wybranego języka programowania,
  • łatwa kontrola poprawności algorytmu.

Schematy blokowe pozwalają na prostą zamianę instrukcji na instrukcje programu komputerowego.

Elementy budowy

  • strzałka - wskazuje jednoznacznie powiązania i ich kierunek,
  • operand - prostokąt, do którego wpisywane są wszystkie operacje z wyjątkiem instrukcji wyboru,
  • predykat - romb, do którego wpisywane są wyłącznie instrukcje wyboru,
  • etykieta - owal służący do oznaczania początku bądź końca sekwencji schematu (kończą, zaczynają lub przerywają/przenoszą schemat).

Schemat blokowy pozwala dostrzec istotne etapy algorytmu i logiczne zależności między nimi.

Zależnie od przedstawianego algorytmu stosowane są różne zestawy figur geometrycznych zwanych blokami, których kształty reprezentują umownie rodzaje elementów składowych.


Wyróżnia się następujące rodzaje bloków:

Symbol graficzny Nazwa skrzynki (bloku) Funkcja Opis
Skrzynki graniczne Skrzynka graniczna Początek algorytmu lub koniec mają kształt owalu. Ze skrzynki START wychodzi tylko jedno połączenie, skrzynka STOP nie ma połączenia wychodzącego.
Skrzynka graniczna
Skrzynka operacyjna Skrzynka operacyjna

WYKONAWCZY

Wykonywanie różnych działań, np. sumowania ma kształt prostokąta.
Skrzynka wejścia / wyjścia Skrzynka wejścia / wyjścia Wprowadzanie (czytanie) danych lub wyprowadzanie (drukowanie, pisanie) wyników jest równoległobokiem, wchodzi i wychodzi z niej jedno połączenie.
Skrzynka graniczna
Skrzynka warunkowa Skrzynka warunkowa Sprawdzanie warunku, np. czy N > 0 mają kształt rombu. Ze skrzynki wychodzą tylko dwa połączenia: jedno oznaczone TAK, a drugie NIE.

Przykładowe schemat blokowy

Potęgowanie      -   ab          np: a=2  b=5    czyli 25


Algorytm ten służy wyznaczania minimum z 3 podanych liczb


 

Przykładowy schemat blokowy Algorytm ten służy do obliczania średniej arytmetycznej z określonej przez użytkownika ilości liczb, które także zadaje użytkownik.

Pobranie n

Ustalenie licznika k i wyzerowanie sumy.




Sprawdzenie, czy pobrane zostały już wszystkie składniki.


Pobieranie składnika a (T) albo obliczenie średniej (N).



Powiększenie sumy S i zmniejszenie licznika k (T) albo wyświetlenie wyniku (N).


Zakończenie algorytmu.