|
"Wszelka
wiedza bierze
swój początek w
naszym
postrzeganiu."
Leonardo da
Vinci
|
Czym jest fizyka ? Co to jest Wielkość fizyczna ?
"Jeżeli potraficie zmierzyć to, o czym mówicie oraz wyrazić to w liczbach , wówczas wiecie o czym mówicie"
Lord Kelvin
Fizyka (z gr φύσις physis - "natura") – nauka o przyrodzie w najszerszym znaczeniu tego słowa. Fizycy badają właściwości i przemiany materii i energii oraz oddziaływanie między nimi. Do opisu zjawisk fizycznych używają wielkości fizycznych,
|
Wielkość fizyczna |
Symbol wielkości |
Jednostka |
Symbol jednostki |
|
Droga |
s |
Metr |
m |
|
Prędkość |
v |
Metr na sekundę |
m/s |
|
Przyspieszenie |
a |
Metr na sekundę do kwadratu |
m/s2 |
|
Czas |
t |
Sekunda |
s |
|
Pęd |
p |
Kilogram razy metr na sekundę |
kg*m/s |
|
Masa |
m |
Kilogram |
kg |
|
Objętość |
v |
Metr sześcienny |
m3 |
|
Gęstość |
d, ρ |
Kilogram na metr sześcienny |
kg/m3 |
|
Powierzchnia |
S |
Metr kwadratowy |
m2 |
|
Ciśnienie |
p |
Paskal |
Pa |
|
Siła |
F |
Niuton |
N |
|
Praca mechaniczna |
W |
Dżul |
J |
|
Moc |
P |
Dżul |
W |
|
Energia |
E |
Dżul |
J |
|
Ciepło |
Q |
Dżul |
J |
|
Temperatura |
T |
Stopnie Celsjusza Stopnie Kelwina |
C K |
|
Praca prądu elektrycznego |
W |
Dżul Kilowatogodzina |
J kWh |
|
Ładunek elektryczny |
q |
Kulomb |
C |
|
Napięcie elektryczne |
U |
Wolt |
V |
|
Natężenie prądu |
I |
Amper |
A |
|
Opór elektryczny |
R |
Om |
Ω |
|
Częstotliwość |
f |
Herc |
Hz |
|
Okres |
T |
Sekunda |
s |
|
Długość fali |
λ |
metr |
m |
Fizyka jest ściśle związana z innymi naukami przyrodniczymi, szczególnie z chemią jako nauką o cząsteczkach i związkach chemicznych, które masowo występują w naszym otoczeniu. Chemicy przyjmują teorie fizyki dotyczące cząsteczek i związków chemicznych (mechanika kwantowa, termodynamika) i za ich pomocą tworzą teorie w ich własnych dziedzinach badań. Fizyka zajmuje szczególne miejsce w naukach przyrodniczych, ponieważ wyjaśnia podstawowe zależności obowiązujące w przyrodzie.
Wielkości fizyczne
Ludzie na całym świecie używają różnych jednostek dla tych samych wielkości fizycznych np przy pomiarze długości używają jednostek: metr, cal, łokieć stopa, mila jard i wielu innych przy pomiarze masy używamy jednostek" kilogram, gram, kwintal, funt, tona,itp. dlatego w roku 1960 na XI Generalnej Konferencji Miar przyjęto Międzynarodowy układ jednostek.
Międzynarodowy układ jednostek to układ SI (Systeme Internationale) w Polsce obowiązuje od 1966roku
Wielkości fizyczne dzielimy na :podstawowe (wzorce: dostępne i niezmienne) oraz pochodne.
- 7 jednostek
podstawowych:
- metr - m - podstawowa jednostka długości,
- kilogram - kg - podstawowa jednostka masy,
- sekunda - s - podstawowa jednostka czasu,
- amper - A - podstawowa jednostka natężenia prądu elektrycznego,
- kelwin - K - podstawowa jednostka temperatury,
- kandela - cd - podstawowa jednostka światłości, natężenia światła,
- mol - mol - podstawowa jednostka liczności materii
wielkości pochodne prędkość, siła, przyspieszenie, pęd, ładunek, moc, praca itp
Wielokrotności i podwielokrotności jednostek SI
tabela do wydruku i nazwy, przedrostki, mnożniki do zapamiętania
| Nazwa | Przedrostek | Mnożnik | Nazwa mnożnika | Przykład | Stosowane od |
|---|---|---|---|---|---|
| tera (gr. teras – potwór) | T | 1 000 000 000 000 = 1012 | bilion | TB – terabajt | 1960 roku |
| giga (gr. gigas – olbrzymi) | G | 1 000 000 000 = 109 | miliard | GHz – gigaherc | 1960 roku |
| mega (gr. megas – wielki) | M | 1 000 000 = 106 | milion | MHz – megaherc | 1960 roku |
| kilo (gr. khilioi – tysiąc) | k | 1 000 = 10³ | tysiąc | km – kilometr | 1795 roku |
| hekto (gr. hekaton – sto) | h | 100 = 10² | sto | hl – hektolitr | 1795 roku |
| deka (gr. deka – dziesięć) | da | 10 = 10¹ | dziesięć | dag – dekagram | 1795 roku |
| 1 = 100 | jeden | m -metr, g -gram, | |||
| decy (łac. decimus – dziesiąty) | d | 0,1 = 10-1 | jedna dziesiąta | dm – decymetr | 1795 roku |
| centy (łac. centum – sto) | c | 0,01 = 10-2 | jedna setna | cm – centymetr | 1795 roku |
| mili (łac. mille – tysiąc) | m | 0,001 = 10-3 | jedna tysiączna | mm – milimetr | 1795 roku |
| mikro (gr. mikros – mały) | µ | 0,000 001 = 10-6 | jedna milionowa | µm – mikrometr | 1960 roku |
| nano (gr. nanos – karzeł) | n | 0,000 000 001 = 10-9 | jedna miliardowa | ns – nanosekunda | 1960 roku |
| piko (wł. piccolo – mały) | p | 0,000 000 000 001 = 10-12 | jedna bilionowa | ps – pikosekunda | 1960 roku |
